Verbeter BIM Workflows met Single Source of Truth

Vaak wordt een bouwproject gevisualiseerd als een keurig schema van een toeleveringsketen waarin informatie op een ordelijke manier stroomt. Iedereen die in de sector werkt weet dat dit meer uitzondering is dan regel. De informatiestroom is verre vloeiend met als gevolg veel fouten en herstelwerkzaamheden. Dat zou echter niet het geval hoeven zijn. We beschikken al over de digitale mogelijkheden om veel beter te presteren.

Wij spraken met twee deskundigen uit de sector om inzicht te krijgen in de huidige stand van zaken van het beheer van bouwinformatie en de waarde voor de onderneming van het gebruik van kwaliteitsbeheer door BIM in combinatie met Common Data Environment (CDE).

CDE – Common Data Environment

Het concept van een cloudserver als centrale opslagplaats voor bestanden van een project is begin jaren negentig ontstaan. Het bevat een mappenstructuur voor elke ontwerpdiscipline en maakt gebruik van rechtenbeheer om de informatie te beveiligen. 

Een Common Data Environment, of CDE, breidt de mogelijkheden van eenvoudige bestandsopslag uit. Deze worden soms BIM-samenwerkingsplatforms genoemd, maar kunnen allerlei soorten digitale documenten en gegevens bevatten. Een CDE kan diensten leveren zoals digitale workflows, versie- en statusbeheer, communicatie over issues, het bekijken van modellen en kwaliteitscontroles.

Verschillende bedrijven bieden CDE's aan als dienst. Voorbeelden zijn Autodesk Construction Cloud, Bimsync en Oracle Aconex CDE.

Bij Hercuton is BIM vanzelfsprekend

Hercuton is een design & build bedrijf, onderdeel van de JAJO bouwgroep. De groep is uniek in Nederland, omdat hun diensten de hele levenscyclus van een gebouw bestrijken. Ze "sluiten samen de cirkel", zoals hun nieuwe missie luidt.

Daan Arts van Hercuton is van vitaal belang geweest om BIM in de JAJO-bedrijven in te voeren, in die mate dat het vanzelfsprekend is geworden. "Laten we het niet langer BIM noemen. Laten we het gewoon de manier noemen waarop we werken," zegt hij.

Arts' titel is niet langer BIM-manager - hij is nu Manager Digitalisering en Innovatie voor Hercuton. "Het is omdat we vinden dat we klaar zijn om de volgende stap te zetten op het gebied van digitalisering", legt Arts uit.

De digitale workflows van het bedrijf bouwen voort op het gebruik van IFC-bestanden verrijkt met gekoppelde gegevens en digitale documenten op een CDE. Zij vormen "single source of truth" voor een project, van de eerste opdracht tot de oplevering en daarna.

"We gebruiken Revit om IFC's te maken. Dat is de enige reden dat we Revit hebben. Mijn projectmanagers en ingenieurs werken met IFC's", benadrukt Arts. "Wij zijn een open BIM-organisatie".

Daan Arts, Manager Digitalisering en Innovatie voor Hercuton

Iedereen aan boord krijgen

Omdat BIM de ruggengraat van de digitale workflow is geworden, moeten de modellen foutloos zijn. Hercuton gebruikt Solibri voor regelgebaseerde modelcontrole tijdens de kostenraming en engineering, waarbij de naleving van de eisen wordt gewaarborgd en mogelijke afwijkingen tussen de samengestelde modellen worden gemarkeerd.

Gewoonlijk wordt 80% van de taken van bouwprojecten uitgevoerd door onderaannemers. Daarom is het essentieel om hen allemaal in de digitale workflow op te nemen. Hercuton geeft ook toegang aan zijn onderaannemers en klant. Een CDE maakt dit mogelijk en beheersbaar.

Arts omschrijft de werkwijze als het zogenaamde hamburgermodel. Bovenaan zit het broodje dat de ontwerpmodellen - wat er gebouwd moet worden - weergeeft. Het onderste broodje staat voor de modellen van de leveranciers - hoe te bouwen. Het "vlees" in het midden is hoe je communiceert: Solibri controleert of de productiemodellen overeenstemmen met de ontwerpmodellen en met elkaar tijdens het hele proces.

Geïntegreerde BIM-workflows in CDE's

Lauri Luoma, Solibri's Customer Success Manager, werkt met adviesbureaus en aannemers wereldwijd. Hij helpt hen om succesvol te zijn met Solibri door middel van training, het delen van waardevolle inzichten en aandacht voor eventuele problemen. Hij is hun spreekbuis binnen Solibri. 

Hoewel CDE's al jaren bestaan, ziet Louma dat bedrijven nog steeds hun toevlucht nemen tot e-mail, chatberichten en telefoongesprekken om informatie uit te wisselen. Hij suggereert niet dat alle informatie in het CDE moet staan, maar wel dat iedereen zich houdt aan de afspraken als er eenmaal overeenstemming is over wat er in staat.

Luoma stelt voor dat BIM-coördinatoren beginnen met het stimuleren van het stelselmatig gebruik van CDE's, het opstellen van richtlijnen en het voorlichten van projectteams over best practices.

"Informatiebeheer is nog steeds een soort Wilde Westen", zegt Luoma. "Een CDE moet niet alleen een plaats zijn om bestanden op te slaan, maar een manier om revisies op een systematische manier te beheren."

Efficiëntie door automatisering van workflows

Digitale workflows zijn ingebakken in het dagelijks leven van ontwerpers en aannemers. Wanneer gebouweigenaren en onderhoudsbedrijven meedoen, nemen de eisen van gebruiksvriendelijkheid toe. Professionele BIM'mers willen ook onnodige complexiteit en handmatige handelingen vermijden.

Het automatiseren van workflows en het standaardiseren van samenwerkingsprocedures is moeilijk, omdat softwaretools en CDE's van project tot project kunnen verschillen.

"Ons doel is om kwaliteitsborging in de workflow van de klant te brengen en te integreren met hun bestaande CDE", zegt Luoma.

Solibri heeft onlangs de kwaliteitsborging van BIM op CDE's kunnen stroomlijnen. Met behulp van de BCF-standaard, BIM Collaboration Format, loopt issue management naadloos samen met het modelvalidatie- en revisieproces. Direct werken met IFC-modellen op een CDE is nu mogelijk zonder het down- en uploaden van de herziene modellen. Hierdoor kan een CDE de 'single source of truth' zijn voor zowel issues als IFC-bestanden.

Realiseren van projecten met een hoog rendement en gegarandeerde datakwaliteit

Uit op databased onderzoek van de Aalto Universiteit blijkt dat tot 70% van de tijd van bouwvakkers wordt verspild aan taken die geen toegevoegde waarde hebben. Ook kantoorpersoneel gebruikt een aanzienlijk deel van hun werkdagen aan onnodige bezigheden. Veel van deze verspilling is het gevolg van slechte communicatie, een gebrek aan informatie en verbeteren van fouten.

Volgens het GRI, Get It Right Initiative, worden de directe kosten van fouten die voornamelijk het gevolg zijn van gebrekkige of ontbrekende gegevens geschat op 5% van de totale projectkosten. Als je daar de indirecte kosten bij optelt, is het totaal meer dan 10%.

"De kosten van het oplossen van een probleem tijdens het ontwerp zijn veel lager dan wanneer je het in de bouwfase ontdekt," herinnert Luoma ons eraan.

Een hogere kwaliteit van BIM en een uitgebreid gebruik van CDE's zou de winstgevendheid van bouwbedrijven met enkele procenten kunnen verhogen. Bedrijven zoals Hercuton die het gehele bouwproces bestrijken, kunnen deze kans gemakkelijker grijpen dan projecten met verschillende teams. Maar elk project kan het, als de deelnemers zich inzetten voor gemeenschappelijk informatiebeheer.

Meer positieve effecten van de levensduur van gebouwen

Bouwplaatsen zijn begonnen met het gebruik van BIM voor inkoop, planning en installatie. Maar er is nog steeds een datakloof tussen bouw, exploitatie en onderhoud. Een grote hoeveelheid waardevolle informatie gaat verloren of raakt verouderd.

Rond 2016 werden digital twins een gespreksonderwerp in vastgoedbeheer. Digital twins combineren het virtuele model van een gebouw met real-time gegevens die zijn vastgelegd van het fysieke gebouw. Het doel is om de exploitatie en het onderhoud van gebouwen proactief en efficiënt te maken, waardoor tijd en kosten worden bespaard en de kwaliteit wordt verbeterd.

Dit gebruik van BIM als basis voor digital twins versterkt de behoefte aan correcte modellen die verrijkt zijn met relevante gegevens. Proberen de modellen bij de oplevering te repareren is onnodig als ze tijdens de ontwerp- en bouwfase up-to-date zijn gehouden.

Daan Arts geeft toe dat er nog een lange weg te gaan is voordat gegevens naadloos door de hele levenscyclus van een gebouw stromen, zelfs binnen dezelfde groep. Het doel om koolstofneutraal te bouwen verhoogt echter de druk om materiaal- en productgegevens beter te beheren.

In het algemeen hebben adviseurs, aannemers en eigenaars nu een onovertroffen kans om de winstgevendheid van projecten te verhogen. De instrumenten zijn er; het komt er nu op aan zich gezamenlijk in te zetten voor een beter informatiebeheer en beslissende stappen voorwaarts te zetten.

Aarni Heiskanen, Construction Innovation Agent, AEC Business
(Dit artikel is vertaald en verscheen op 23 maart 2023 in AEC Business)